Τρίτη 10 Μαρτίου 2015

Για το Πολυτεχνείο: Να γνωρίζουμε τα κτίσματα για να αγαπήσουμε τους ανθρώπους

Δήλωση του Μάνου Στεφανίδη επισκέπτη καθηγητή στην Σχολή Καλών Τεχνών Φλώρινας

Τα graffiti στην Αθήνα, τα οποία έχουν έγκαιρα προβάλλει διεθνείς εφημερίδες, είναι ότι πιο παρήγορο συμβαίνει σε αυτόν τον τόπο της συχνής απελπισίας. Συχνά στα όρια του νόμιμου και του παράνομου συχνά διωκόμενα τα graffiti με την έμμονη τους παρουσία, είναι σαν να λέμε πως εξακολουθεί να υπάρχει μια γενιά και ένας κόσμος έστω και αν το επίσημο κράτος αγνοεί.

Η μεγάλη σύνθεση στην πρόσοψη του κτιρίου του Πολυτεχνείου, έχει μελετήσει την ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης αρχιτεκτονικής και έχει ενσωματωθεί εξαιρετικά με αυτή. Ήταν για μένα μια έκπληξη αυτό το γκριζάιγ καθώς αγκαλιάζει το κέλυφος του κτιρίου σαν να το προστατεύει. Ασφαλώς και δεν πρόκειται για βανδαλισμό, υπάρχει πολλή γνώση και πολλή ευαισθησία στην παρέμβαση. Ασφαλώς και πρόκειται για μια τοιχογραφία που αναπνέει με όρους που πια δεν υφίστανται (εννοώ την επική ζωγραφική των μοναστηριών ή του Θεόφιλου που έχει εκλείψει).

Δημιουργείται βεβαίως ένα θέμα νομιμότητας. Μπορούμε να «γράφουμε» σε διατηρητέα μνημεία, σε ιστορικά κτήρια στα ελάχιστα δείγματα του νεοκλασικισμού του 19ου αιώνα? Η απάντηση μου είναι «όχι» αλλά υπό προϋποθέσεις. Στην συγκεκριμένη παρέμβαση ο ζωγράφος, σεβάστηκε το μνημείο και το αντιμετώπισε σαν αυτό που είναι, δηλαδή ένας ζωντανός οργανισμός. Είναι υποκρισία να μην θυμάται κανείς, πως επρόκειτο για έναν βρώμικο τοίχο γεμάτο επιγραφές και σκισμένες αφίσες. Είμαι σίγουρος πως ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης, είναι γνώστης της ιστορίας του Πολυτεχνείου το οποίο δεν είναι απλά ένα ιστορικό κτήριο, αλλά κάτι περισσότερο. Το γεγονός αυτό δίνει στον ζωγράφο το δικαίωμα να ζωγραφίζει, και σε μένα το δικαίωμα να μιλάω. Άποψη μου είναι πως πρέπει να γνωρίζουμε τα κτίσματα για να αγαπήσουμε τους ανθρώπους. Και να μην φοβόμαστε τις ζωγραφικές. Ας είναι αυτές η τελευταία βία που θα πλήξει αυτόν το τόπο.

Φλώρινα 9/3/2015
Μάνος Στεφανίδης

8 σχόλια:

  1. Το κτιριακό συγκρότημα του Ε.Μ.Π., το οποίο κτίστηκε σε σχέδια του Λύσανδρου Καυταζόγλου, είναι ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά στολίδια που κοσμούν την πρωτεύουσα.
    Όταν μιλάμε επομένως για τέτοιου είδους κτίρια πρέπει να αντιλαμβανόμαστε ότι και η παραμικρή παρέμβαση πάνω τους αποτελεί βανδαλισμό. Σαφώς και είναι τραγικό το ότι τόσο εκεί όσο και σε πάμπολλα άλλα κτίρια στην Αθήνα, αλλά και στην περιφέρεια, μπορεί ο καθένας να γράψει ένα σύνθημα με μπογιά και να βεβηλώσει το χώρο. Το γεγονός όμως αυτό δε δίνει άφεση και πολύ περισσότερο δεν αιτιολογεί την κάλυψη ολόκληρης της όψης ενός κτιρίου από ένα γκράφιτι, είτε αυτό θεωρείται καλαίσθητο, είτε όχι. Ποια θα έπρεπε να είναι λοιπόν η συνέχεια. Μήπως ένα δεύτερο γκράφιτι στο κτίριο του Αρσακείου; Η πρακτική αυτή μήπως θα έπρεπε να επεκταθεί και στην κλασική τριάδα και ενδεχομένως σε όλα τα αντίστοιχης αισθητικής κτίρια του 19ου αιώνα; Κάτι τέτοιο φαντάζει περισσότερο και από τρομακτικό.
    Αντί λοιπόν να αιτιολογούμε και ενδεχομένως υπερασπιζόμαστε τέτοιες ενέργειες καλό θα ήταν να αναρωτηθούμε τι φταίει και στη χώρα αυτή δεν μπορούμε να διατηρήσουμε κάτι ωραίο χωρίς να το χαλάσουμε. Πολλοί μπορεί να πουν η ανύπαρκτη παιδεία μας. Άλλοι θα πουν η έλλειψη φύλαξης. Ο καθένας μπορεί να αναρωτηθεί μόνος του.
    Ας ελπίσουμε πως το περιστατικό αυτό θα είναι και το τελευταίο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν είναι φίλε η έλλειψη παιδείας ο κυριότερος λόγος. Είναι αγνή, ανόθευτη ασυδοσία, τροφοδοτημένη από παρακρατική ατιμωρησία δεκαετιών.

      Διαγραφή
    2. Όντως. Πριν από πενήντα χρόνια οι Έλληνες δεν είχαν περισσότερη παιδεία, παρόλα αυτά το κράτος έβρισκε τρόπους να προφυλάξει την περιουσία του. Τώρα ούτε αυτό δεν μπορεί να γίνει.

      Διαγραφή
  2. Άνοιξε μεγάλο θέμα που πρέπει να ξεκαθαριστεί απαξ δια παντώς στην Ελλάδα. ¨Αυτό που βλέπω είναι σαφέστατη φθορά δημόσιας περιουσίας ;;;Ναι η Όχι; Ποιος Πρύτανης η καθηγητής έδωσε την άδεια να γίνει αυτό που βλέπουμε και γιατί τώρα και όχι πρίν λίγο καιρό ;;;; Στην περίπτωση γκράφιτι συνθημάτων και λοιπών σε χώρο ιδιωτικής περιουσίας όταν χωρίς την άδεια μου ως ιδιοκτήτης ο καθένας έρχεται και με σπρέι κάνει τα γκράφιτι του έχει η όχι την άδεια να το κάνει ;;; Αναρωτιέμαι στην παρούσα περίπτωση έχει εφαρμογή ο Νόμος ; Ο Νομοθέτης τι γνώμη έχει να μας πεί κύριοι και κυρίες δικαστές εισαγγελείς νομικοί και δικηγόροι για το θέμα ;;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Είναι πραγματικά τρομερό να μη εννοεί να τελειώσει κάποτε αυτή η πάθηση μεγάλης μερίδας των πολιτών της χώρας μας να απορρίπτουν το αυτονόητο και να προσπαθούν να αιτιολογήσουν το παράλογο πιστεύοντας ότι έτσι πρωτοτυπούν και δεν είναι του συρμού. Ειδικότερα όταν σε αυτό εντρυφούν με κάθε ευκαιρία "δάσκαλοι" κάθε βαθμίδας που πλάθουν τις νέες γενιές, το πρόβλημα καθίσταται τραγικό. Όχι δεν είσαι δάσκαλε "προοδευτικός" όταν βλέπεις σαν ζωγράφο τον βάνδαλο που βανδάλισε την ζωγραφιά του Καυταντζόγλου. Είσαι τραγικά οπισθοδρομικός. Όπως θα ήμουν και εγώ τραγικά οπισθοδρομικός αν "ζωγράφιζα" κατά την δική μου αντίληψη πάνω σε μια δική σου ζωγραφιά. Η πάνω σε μια ζωγραφιά του Τσίλερ, του Ικτίνου, του Καλλικράτη. Η του Μιχαήλ Αγγέλου, η του Πικάσσο, η του Γουόρχολ. Καημένη αδιάλειπτα ξεπεσμένη Ελλάδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Πραγματικά, τρόμαξα όταν είδα την εικόνα τής ανάρτησης, αγνοώντας περί τίνος πρόκειται. Όλοι οι προλαλήσαντες με βρίσκουν απολύτως σύμφωνο.
    Διογένης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κύριε καθηγητά, αξιοσέβαστε φωτεινέ μας δάσκαλε...
    αδημονώ να πραγματοποιήσετε την επόμενη σας έκθεση έργων τέχνης.
    Ελπίζω, πιστός στις θέσεις σας, να με δεχτείτε εκεί μαζί με τα σπρέι μου, για να εκτελέσω επάνω τους μια "εικαστική παρέμβαση" με "πολλή γνώση και πολλή ευαισθησία".
    Σας βεβαιώ ότι μετά από αυτό το έργο σας "θα αναπνέει"... για εσάς δεν είμαι τόσο σίγουρος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Η αγιοποίηση του βανδαλισμού. Κατάντια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.